دو بانوی مقدس
سلسله نوشتارهای عصمت در اندیشه دینی درصدد است تا ضمن باز تعریف مفهوم عصمت، مهمترین پرسش‌هایی که در این زمینه مطرح است را بیان کرده و پاسخی درخور به آنها بدهد.
*****
-
آیا مقام عصمت، به پیامبر و ائمه اختصاص دارد؟ چرا؟
مقام عصمت، به آدمیان اختصاص ندارد، بلکه فرشتگان الهى نیز از این مقام برخوردارند.
على علیه‌السلام در بیان صفات فرشتگان می‌فرماید:
خداوند آنان را امین وحی خود ساخته و برای رساندن فرامین امر و نهیش به پیامبران آنها را روانه داشته و از تردید در شبهات مصونیت بخشیده است و هیچکدام از آنها از راه رضای حق منحرف نمی‌شوند. آنها را از یاری خویش بهره‌مند ساخته و قلبشان را با تواضع و خشوع و سکینه و وقار آگاه نموده است. (نهج‌البلاغه/خطبه91)
عصمت مقامى نیست که در انحصار انبیا و ائمه قرار داشته و دست سایر انسان‌ها از رسیدن به آن کوتاه باشد
در میان انسان‌ها نیز، علاوه بر پیامبران و امامان، عصمت حضرت فاطمه زهرا علیها‌السلام با دلایل فراوان قابل اثبات است. چنانکه پیامبر گرامى اسلام، در حدیثى که شیعه و سنى آن را نقل کرده‌اند، مى‌فرماید:
«ان الله تبارک و تعالى یغضب لغضب فاطمة و یرضى لرضاها ؛ هما نا خداوند تبارک و تعالى به خاطر خشم فاطمه، غضب مى‌کند و به سبب رضایتِ او خشنود مى‌گردد.» (المستدرک على الصحیحین، ج3، ص167)
روشن است که در صورتى مى‌توان خشم و غضب یک شخص را ملاک خشنودى و ناخشنودى خداوند دانست که وى جز به اجراى فرمان‌هاى الهى نیندیشد و نه تنها در عمل، بلکه در فکر و اندیشه نیز معصوم باشد. اگر حضرت فاطمه زهرا علیها‌السلام حتى براى یک بار در عمر خویش، تن به گناه مى‌داد و یا فکر انجام آن را در سر مى‌پروراند، پس دست کم یک مورد یافت مى‌شد که خشنودى آن حضرت به چیزى تعلق می‌گرفت که خداوند آن را نمى‌پسندید؛ در حالى که در این روایت به صورت کلى تمامی زندگانی و اعمال و رفتار و رضایت حضرت فاطمه علیها‌السلام محور خشنودى الهى قرار گرفته است.
همچنین یکى از آیات قرآن کریم، به طهارت و پاکى حضرت مریم علیها‌السلام اشاره دارد. (آل‌عمران/42)
این دو نمونه، نشانگر آن است که عصمت مقامى است که در انحصار انبیا و ائمه نیست، دست سایر انسان‌ها از رسیدن به آن کوتاه نمی‌باشد؛ بلکه دیگران نیز مى‌توانند به برخى از مراتب عصمت، یعنى عصمت از گناه، دست یابند. کم نبوده‌اند عالمان تقوا پیشه‌اى که سالیان دراز نه تنها از حرام، بلکه از امور مکروه نیز چشم پوشیده و حتى به خوردن و آشامیدن خود نیز رنگ الهى دادند.
| 
